Torbiel Bakera zwana także cystą Bakera lub torbielą dołu podkolanowego, to zmiana wypełniona płynem stawowym zlokalizowana z tyłu kolana. Cysta może ograniczać ruchomość stawu lub uciskać naczynia krwionośne i nerwy przebiegające w tym rejonie. Niezbędną ścieżką leczenia jest odpowiednia diagnostyka w gabinecie ortopedy oraz rehabilitacja.

W The Pain Clinic skutecznie diagnozujemy problemy w obrębie stawu kolanowego, skupiając się na znalezieniu przyczyny dysfunkcji. Dzięki temu możemy  zaproponować odpowiedni plan leczenia dopasowany do indywidualnych potrzeb pacjentów. Poznaj przyczyny powstawania torbieli Bakera oraz skuteczne sposoby leczenia tej przypadłości.

Torbiel Bakera – jak wygląda i czym jest?

Torbiel Bakera to guzowata zmiana zlokalizowana z tyłu stawu kolanowego. Zazwyczaj umiejscawia się w dole podkolanowym między głową przyśrodkową mięśnia brzuchatego łydki a mięśniem półbłoniastym. Zmiana wyczuwalna jest jako twardy guz pod kolanem. Osiąga rozmiar od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Jej wielkość może zmieniać się w zależności od pory i aktywności w ciągu dnia. Torbiel Bakera najczęściej występuje u osób dorosłych. Zdarza się, że torbiel dołu podkolanowego zostanie zdiagnozowana również u dzieci (rozwija się na ogół przed 15 rokiem życia i zwykle nie wywołuje żadnych objawów klinicznych).

W zależności od budowy strukturalnej można wyodrębnić trzy rodzaje torbieli Bakera:

• torbiel włóknista ze ścianą o grubości na 1–2 mm przybierająca błyszczącą powierzchnię wewnętrzną,
• torbiel synowialna o grubości ściany 2–5 mm mniej błyszcząca z tworami kosmkowymi,
• torbiel zapalna otoczona bardzo grubą nawet 8 mm ścianą, pokrytą fibrynowymi wypustkami. W tym rodzaju mogą tworzyć się chrzęstno i kostno podobne elementy.

Przyczyny powstawania torbieli Bakera

Dokładne przyczyny schorzenia nie zostały do tej pory jednoznacznie określone. Przyjmuje się, że do rozwoju torbieli Bakera predysponują następujące czynniki:

• zmiany przeciążeniowe stawu kolanowego na skutek wyczynowego uprawiania sportu lub nadmiernej masy ciała,
• urazy wewnątrzstawowe w obrębie więzadeł krzyżowych, łąkotki, uszkodzenia torebki stawowej,
• nieprawidłowy mechanizm zastawkowy torebki stawowej powodujący jednokierunkowy przepływ płynu w stawie kolanowym,
• uszkodzenia mięśniowo-powięziowe – wszelkie urazy mięśni i powięzi znajdującej się w bliskim sąsiedztwie kaletki. Dotyczą głównie tylnych mięśni uda (grupa kulszowo-goleniowa) oraz mięśni łydki,
• współistnienie chorób przewlekłych – dna moczanowa, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów, łuszczycowe zapalenie stawów.

W patologicznych warunkach dochodzi do zwiększenia ilości płynu stawowego, w efekcie czego wzrasta ciśnienie w stawie (szczególnie podczas zgięcia kolana powyżej 30 stopni). Powoduje to ograniczenie ruchomości kolana i wysięk płynu. W rejonach osłabionego oporu torebki stawowej może rozwinąć się wybrzuszenie pod kolanem z tyłu. Drugim czynnikiem jest niewydolność kaletek kolana. W przypadku przeciążenia dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego i resorpcji płynu stawowego. Nagromadzony płyn tworzy torbiel z boku kolana. U niektórych pacjentów nie da się jednoznacznie stwierdzić przyczyny wystąpienia zmiany, wówczas określą się ją mianem idiopatycznej torbieli Bakera.

Objawy torbieli Bakera

Czy torbiel Bakera boli? Niewielkich rozmiarów torbiel podkolanowa zazwyczaj nie generuje bólu. Jednak z czasem cysta w kolanie może się powiększać, powodując bolesność stawu kolanowego, która nasila się przy długim chodzeniu i obciążaniu kończyny. W obrębie stawu rozwija się stan zapalny: ocieplenie, zaczerwienienie i obrzęk kolana. Duże torbiele mogą utrudniać zginanie i wyprost stawu kolanowego, bardzo często mogą także wystąpić drętwienia okolicy łydki na skutek ucisku na znajdujące się w okolicy nerwy i naczynia.

Torbiel Bakera a zakrzepica

Cysta Bakera może ulec pęknięciu, wówczas płyn z torbieli rozlewa się do mięśni. Mogą pojawić się objawy jak: bolesność uciskowa, obrzęk pod kolanem oraz zasinienie łydki. Rozerwanie torbieli może przypominać objawy zakrzepicy żył głębokich. Aby rozróżnić te schorzenia, należy przeprowadzić badania (USG Doppler) w celu jej wykluczenia.

Rozpoznanie torbieli Bakera

Diagnostyka torbieli Bakera obejmuje wywiad z pacjentem, badanie przedmiotowe oraz badania obrazowe. Torbiel da się wyczuć pod skórą, dlatego już sama palpacja okolic kolana stanowi odpowiedź dla badającego ortopedy. Przy ocenie pomocne może być sprawdzenie tzw. objawu Fouchera: przy wyprostowanym stawie kolanowym torbiel jest twarda, a podczas zgięcia miękka i elastyczna. W celu potwierdzenia rozpoznania, lekarz zaleca badanie USG lub rezonans magnetyczny (MRI). Diagnostyka różnicowa torbieli Bakera obejmuje odróżnienie zmiany od krwiaków, guzów tkanek miękkich, tętniaka tętnicy podkolanowej, torbieli łąkotki oraz zmian zakrzepowo-zatorowych.

Leczenie torbieli Bakera

Leczenie cysty Bakera uzależnione jest od wielkości torbieli, nasilenia objawów oraz wieku pacjenta. Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, które polega na czasowym ograniczeniu aktywności fizycznej oraz odciążeniu stawu kolanowego. Jeśli pacjenci skarżą się na ból i utrudnione poruszanie, doraźnie można wdrożyć leki przeciwzapalne oraz przeciwbólowe.

W przypadku zmiany o dużych rozmiarach lekarz prowadzący może podjąć decyzję o usunięciu torbieli za pomocą punkcji pod kontrolą USG, aby całkowicie opróżnić cystę Bakera. Procedura połączona jest ze wstrzyknięciem w okolicę zmiany środka przeciwzapalnego, którego zadaniem jest złagodzenie stanu zapalnego. Pacjenci po zabiegu mogą niemal od razu powrócić do wykonywania czynności dnia codziennego. Przez kilka dni wskazane jest jedynie unikanie dużych obciążeń i gwałtownych ruchów kolana. 

Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów, lekarz prowadzący może podjąć decyzję o zabiegu operacyjnym. 

Torbiel Bakera rehabilitacja

W leczeniu torbieli Bakera ważną rolę odgrywa rehabilitacja kolana, której celem jest: poprawa stabilizacji stawu, zwiększenie zakresu ruchomości kolana, poprawa siły mięśniowej oraz redukcja stanu zapalnego. Na czas rekonwalescencji rekomendowane jest, aby czasowo ograniczyć aktywności przeciążające staw. Program usprawniania dobierany jest indywidualnie i uwzględnia rozmiar cysty, towarzyszące objawy, oraz kondycję stawu kolanowego. W The Pain Clinic fizjoterapeuci wykorzystują wiele sprawdzonych technik terapeutycznych. Zabiegi fizjoterapeutyczne obejmują:

• terapię tkanek miękkich,
• terapię manualną,
• indywidualnie dobrane ćwiczenia,
• suche igłowanie,
• modyfikację technik podczas uprawiania sportu.

Aby zminimalizować ryzyko powstawania torbieli Bakera, istotna jest profilaktyka przeciążeń stawu kolanowego. W związku z tym wskazane jest prawidłowe leczenie chorób kolana m.in.: choroby zwyrodnieniowej, oraz schorzeń o podłożu reumatycznym. Chociaż torbiel z tyłu kolana nie jest groźna, to wykazuje bardzo małą tendencję do samoistnego cofnięcia. Dlatego ważne, aby być pod stałą opieką lekarza ortopedy i regularnie kontrolować zmianę.

Ile kosztuje leczenie torbieli Bakera w The Pain Clinic?

Koszty leczenia uzależnione są od zaawansowania problemu. Ortopeda lub fizjoterapeuta na podstawie badania Pacjenta jest w stanie określić plan leczenia i szacunkowy czas powrotu do pełni sprawności. Konsultacja ortopedyczna wraz z badaniem USG kolana to koszt ok. 350 zł, natomiast sesja rehabilitacji ortopedycznej wynosi 180 zł.

Zauważyłeś narośl pod kolanem w postaci guzka? Być może dokuczają Ci dolegliwości bólowe i ograniczenie ruchomości stawu kolanowego? Objawy mogą wskazywać na torbiel Bakera. Umów się na konsultację w The Pain Clinic w Warszawie.